Aminozuren zijn overal in je lichaam te vinden, van je huid tot zelfs in je hersenen. Zonder aminozuren zou je lichaam simpelweg niet werken zoals het nu doet. In deze blog ontdek je wat aminozuren precies doen, waar je ze kunt vinden en waarom ze zo belangrijk zijn voor je gezondheid.
Wat zijn aminozuren precies?
Aminozuren zijn kleine deeltjes in je lichaam die samen eiwitten vormen. Ze worden ook wel de bouwstenen van eiwitten genoemd. In totaal zijn er 22 soorten aminozuren die een rol spelen bij allerlei lichaamsprocessen, waaronder je spieren. Je lichaam gebruikt aminozuren ook voor de productie van enzymen, hormonen en zelfs de aanmaak van antilichamen en andere immuuncomponenten.
Essentiële en niet-essentiële aminozuren
Niet alle aminozuren zijn hetzelfde. Er zijn twee groepen: essentiële en niet-essentiële aminozuren.
Essentiële aminozuren zijn de aminozuren die je lichaam niet zelf kan maken. Je moet ze dus uit je voeding halen. Denk aan vlees, vis, eieren en peulvruchten. Die zitten vol met deze belangrijke bouwstenen. Er zijn in totaal negen essentiële aminozuren: histidine, lysine, leucine, methionine, isoleucine, fenylalanine, threonine, valine en tryptofaan.
Daarnaast heb je de niet-essentiële aminozuren. Je lichaam is in staat om deze zelf aan te maken. Je hoeft ze dus niet via je voeding binnen te krijgen. Er zijn 11 niet-essentiële aminozuren. Voorbeelden hiervan zijn asparginezuur, glycine en alanine. Ook al noemen we ze 'niet-essentieel', ze zijn nog steeds belangrijk voor je gezondheid.
Semi-essentiële aminozuren
Er is nog een interessante categorie: de semi-essentiële aminozuren. Deze groep zit tussen essentieel en niet-essentieel in. Meestal kan je lichaam ze zelf maken, maar onder bepaalde omstandigheden schiet dat tekort.
Denk aan periodes van ziekte, zware inspanning of veel stress. Dan heeft je lichaam soms meer van deze aminozuren nodig dan het zelf kan produceren. In zo'n geval worden ze tijdelijk 'essentieel' en moet je ze via je voeding binnenkrijgen. Glutamine en arginine zijn bekende voorbeelden van een semi-essentieel aminozuur.
Waar vind je aminozuren in je voeding?
Aminozuren zitten in veel voedingsmiddelen die je waarschijnlijk al kent. Benieuwd waar je aminozuren kunt vinden? Hier zijn wat voorbeelden.
- Houd je van vlees of vis? Dan zit je goed. Deze zijn rijk aan aminozuren. Ook kip en ander gevogelte zijn goede bronnen.
- Eet je liever plantaardig? Geen probleem. Bonen, linzen en andere peulvruchten zijn heel rijk aan aminozuren. Ook noten en zaden doen het goed.
- Vergeet soja niet. Of je nu tofu, tempeh of sojamelk kiest, je krijgt er veel aminozuren mee binnen.
- Ken je quinoa al? Dit is een superfood dat uit alle essentiële aminozuren bestaat.
- Als je vlees eet, krijg je meestal alle essentiële aminozuren binnen. Eet je vegetarisch of veganistisch? Mix dan verschillende plantaardige eiwitten. Zo zorg je dat je lichaam alles binnenkrijgt wat het nodig heeft.
Of je nu dierlijke of plantaardige voeding eet, er zijn genoeg manieren om aminozuren binnen te krijgen.
Voorbeeld van tempeh
Aminozuren en sport: een effectieve combinatie
Sport je regelmatig of doe je aan duursport? Dan kunnen aminozuren een waardevolle aanvulling zijn op je voeding. Ze helpen je op verschillende manieren om je prestaties te verbeteren.
- Na een zware training hebben je spieren rust nodig. Aminozuren helpen dan bij het herstel van spieren na fysieke inspanning*. Ze repareren als het ware de kleine scheurtjes in je spieren.
- Wil je meer spiermassa opbouwen? Ook dan komen aminozuren van pas. De eiwitten leveren een bijdrage aan de instandhouding en groei van spiermassa*.
- BCAA is ook een populair supplement onder (duur)sporters. Dat staat voor Branched-Chain Amino Acids. Het zijn drie speciale aminozuren (leucine, isoleucine, valine) voor herstel van spierweefsel/spieren na training/sport(-prestatie)*. Het bijzondere is dat de aminozuren uit dit voedingssupplement door het lichaam gebruikt worden om zelf eiwitten aan te maken.
Voor extra ondersteuning als sporter kun je ook kiezen voor het sportpakket van Plantovitamins met L-Glutamine, Magnesium Complex en HrtBeet. Deze combinatie kan je sportprestaties en herstel optimaliseren, als aanvulling op een gezond voedingspatroon.
Aminozuur supplementen: wel of niet?
Je weet inmiddels dat je lichaam aminozuren nodig heeft. Normaal gesproken krijg je deze binnen via je eten of maakt je lichaam ze zelf aan. Maar er is nog een andere optie: aminozuur supplementen. De vraag is: heb je die echt nodig? Voor de meeste mensen die gevarieerd eten, is het antwoord waarschijnlijk 'nee'. Je krijgt dan meestal voldoende aminozuren binnen. Toch zijn er situaties waarin supplementen handig kunnen zijn:
- Sporters die net dat beetje extra willen voor betere prestaties.
- Vegetariërs en veganisten die soms moeite hebben om alle essentiële aminozuren uit hun voeding te halen.
- Mensen die aan het herstellen zijn van een ziekte of operatie en wat extra ondersteuning kunnen gebruiken.
Maar let op: meer is niet altijd beter. Te veel van bepaalde aminozuren kan juist nadelig zijn. Denk er dus goed over na en overleg eerst met een arts of voedingsdeskundige voordat je met aminozuur supplementen begint. Zij kunnen je vertellen of het in jouw situatie een goed idee is.
Jouw aminozuren: de basis van een gezond lichaam
Aminozuren zijn ontzettend belangrijk voor je lichaam. Ze werken hard achter de schermen om je gezond en sterk te houden. Door gevarieerd te eten, krijg je normaal gesproken voldoende aminozuren binnen. In sommige gevallen, bijvoorbeeld als je een intensieve sporter bent of om gezondheidsredenen, kan het nuttig zijn om je aminozuren aan te vullen met supplementen.
Heb je nog vragen over aminozuren of wil je weten of supplementen iets voor jou zijn? Neem gerust contact met ons op. We denken graag met je mee! En wie weet, misschien kijk je de volgende keer wel met andere ogen naar je bord eten, wetende dat het vol zit met deze belangrijke bouwstenen.
*Goedgekeurde gezondheidsclaims van de EFSA
